Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Πυργάκης Αγγειοχειρουργός
Πως αξιολογείται ο κίνδυνος υποτροπής της φλεβικής θρόμβωσης;
Σε κάθε ασθενή που έχει περάσει ένα επεισόδιο θρόμβωσης, είναι πολύ σημαντικό ο αγγειοχειρουργός να αξιολογήσει τον κίνδυνο υποτροπής της φλεβοθρόμβωσης. Πόσο κινδυνεύει, κάτω από ποιες συνθήκες και παράγοντες κινδυνεύει περισσότερο ο ασθενής. Παρακάτω παραθέτουμε τους κυριότερους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψιν.
Α. Τύπος αρχικής θρόμβωσης: Οι φλεβικές θρομβώσεις χωρίζονται σε προκλητές και απρόκλητες θρομβώσεις. Προκλητή θρόμβωση σημαίνει ότι εμφανίστηκε επί παρουσία ενός παροδικού παράγοντα κινδύνου όπως κύηση ή πρόσφατο χειρουργείο ή ενός επίμονου παράγοντα όπως καρκίνο. Εάν ο εκλυτικός παράγοντας είναι ένα χειρουργείο, ο κίνδυνος θρόμβωσης είναι 0.7% ανά έτος τα 2 πρώτα έτη μετά τη διακοπή της αντιπηκτικής αγωγής. Εάν ο εκλυτικός παράγοντας είναι άλλος εκτός χειρουργείου όπως λήψη οιστρογόνων, εγκυμοσύνη, ακινητοποίηση, ο κίνδυνος θρόμβωσης είναι 4,2% ανά έτος τα 2 πρώτα έτη μετά τη διακοπή της αντιπηκτικής αγωγής. Απρόκλητη θρόμβωση σημαίνει ότι εμφανίστηκε χωρίς της παρουσίας ενός προδιαθεσικού-εκλυτικού παράγοντα κινδύνου. Εάν η φλεβική θρόμβωση σχετίζεται με καρκίνο, ο κίνδυνος υποτροπής είναι μεγαλύτερος. Σε ασθενείς με καρκίνο, ο κίνδυνος υποτροπής της θρόμβωσης γίνεται 3 με 4 φορές μεγαλύτερος. H απρόκλητη θρόμβωση εμφανίζει μεγαλύτερο ποσοστό υποτροπής μετά την διακοπή των αντιπηκτικών και είναι περίπου 7.4% ανά έτος τα 2 πρώτα έτη μετά τη διακοπή της αντιπηκτικής αγωγής .
Β. Εντόπιση της φλεβικής θρόμβωσης: Γενικά περιφερικές θρομβώσεις έχουν χαμηλότερο ποσοστό υποτροπής σε σχέση με κεντρικότερες θρομβώσεις.
Γ. Παράγοντες από τον ασθενή: Η ηλικία και το ανδρικό φύλο αυξάνουν τα ποσοστά υποτροπής της φλεβοθρόμβωσης. Η υποτροπή της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης είναι πιο συχνή σε παχύσαρκους ασθενείς. Η ύπαρξη αντιφωσφολιπιδιακών αντισωμάτων, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η κληρονομική θρομβοφιλία αυξάνουν τον κίνδυνο υποτροπής της θρόμβωσης και πάντοτε θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν
Δ. Εργαστηριακοί παράγοντες: Υψηλά d-Dimers αυξάνουν τον κίνδυνο υποτροπής κατά 2.6 φορές. Εάν τα d-Dimers είναι παθολογικά υψηλά μετά την διακοπή της αντιπηκτικής αγωγής σε ασθενείς με επεισόδιο φλεβικής θρόμβωσης, το ποσοστό της υποτροπής ανά έτος είναι 8.8% εν αντιθέσει με το 3.7% που είναι το ποσοστό υποτροπής ανά έτος σε ασθενείς των οποίων τα d-Dimers ήταν σε φυσιολογικές τιμές.
Ε. Υπολειπόμενη θρόμβωση σε επαναληπτικά τρίπλεξ φλεβών: Φαίνεται επίσης ότι η υπολειπόμενη θρόμβωση μετά την διάρκεια των 3 μηνών της αντιπηκτικής αγωγής συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού της υποτροπής της θρόμβωσης ειδικά εάν το πρώτο επεισόδιο δεν είναι απρόκλητη θρόμβωση. Εάν δεν υπάρχουν υπολείμματα θρόμβου, μπορεί να διακοπεί με ασφάλεια η αντιπηκτική αγωγή